Aanbevelingen voor een betere toegang tot cash geld voor alle inwoners en handelaars in Brussel
In een wereld waarin digitale transacties de norm worden en e-commerce en grootschalige handel de overhand krijgen, kan gemakkelijkere toegang tot cash geld een belangrijk concurrentievoordeel zijn voor lokale bedrijven. Hoe kunnen inwoners en handelaars van Brussel een betere toegang tot geldautomaten krijgen? Op vraag van de Brusselse Staatssecretaris voor Economische Transitie werd een baanbrekend onderzoek uitgevoerd door hub.brussels, het Brussels Agentschap voor Ondernemerschap. Deze studie evalueert het netwerk van geldautomaten in Brussel en analyseert het gedrag van gebruikers en handelaars met betrekking tot cash geld en geldautomaten. Doel: de behoeften van de Brusselaars objectief evalueren om een optimalisering van het huidige netwerk voor te stellen die rekening houdt met die behoeften.
Rekening houden met specifieke gewestelijke kenmerken
De afgelopen jaren hebben we een herstructurering van het geldautomatennetwerk in België gezien. Bewoners, handelaars en gekozen vertegenwoordigers klagen over de sluiting van geldautomaten in hun buurt en het gebrek aan duidelijke informatie hierover. Hoewel de federale regering de bevoegdheid heeft om een dialoog aan te gaan met de banksector en het beheer van de gelddistributie te reguleren, hebben de gevolgen van de herstructurering van het netwerk rechtstreekse gevolgen voor het Gewest en zijn gebruikers, waaronder de ondernemers die er hun economische activiteit hebben opgezet. Omdat dit een belangrijke sociale en economische kwestie is voor het Gewest, heeft de staatssecretaris voor Economische Transitie hub.brussels de opdracht gegeven om een studie uit te voeren voor het hele Gewest om ervoor te zorgen dat het netwerk voldoet aan de behoeften van bedrijven en hun klanten.
“Gezien de ondoorzichtigheid van de bankoperatoren in het kader van de herstructurering van het netwerk van geldautomaten, was het noodzakelijk om de situatie in Brussel te objectiveren. De studie van hub.brussels benadrukt het cruciale belang van cash voor onze winkeliers en burgers, en de ontevredenheid die wordt veroorzaakt door de vermindering van het aantal geldautomaten. Alle verzamelde gegevens moeten nu helpen om de verspreidingsstrategie van de sector te verbeteren, zodat alle handelswijken over voldoende geldautomaten beschikken. Het is een prioriteit om de lokale handel te ondersteunen”, zegt de staatssecretaris voor Economische Transitie.
Te weinig geldautomaten
Het federale akkoord met de bankoperatoren definieert de criteria voor het opzetten van het toekomstige netwerk van geldautomaten. hub.brussels vroeg zich af of het Brusselse netwerk voldeed aan de criteria van dit akkoord. Hoewel banken een netwerk van kantoren aanbieden dat aan de meeste criteria voldoet (toegankelijkheid, openingsuren en mogelijkheid om geld te storten), zijn er nog steeds te weinig toestellen in Brussel en zijn er veel verschillen tussen wijken, die geen rekening houden met specifieke lokale kenmerken. Opdat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een waarde zou hebben die onder de drempel ligt die in het federale akkoord werd vastgesteld (namelijk 2.500 inwoners per geldautomaat), zou het 497 toestellen op zijn grondgebied moeten huisvesten, d.w.z. 87 extra automaten in vergelijking met de 410 toestellen die geteld werden in juni 2023.
De handelsgebieden die het slechtst af zijn, zijn de Zavel, de Marollen, de Sint-Jobwijk in Ukkel en de Ninovesteenweg (Molenbeek en Anderlecht).
Vorst is veruit de slechtst bedeelde gemeente, met slechts één geldautomaat op zijn grondgebied ten tijde van het onderzoek, ofwel 1 geldautomaat voor 28.862 mensen!
Cash geld, nog steeds veel gebruikt
Gebruiken Brusselaars nog contant geld? Meer dan 2.000 enquêtes bij shoppers en handelaars, uitgevoerd door het hub.brussels field team, tonen aan dat cash geld nog steeds een belangrijke rol speelt in het leven van de Brusselaars, wat het behoud van een hoogwaardige geldautomaatdienst rechtvaardigt. 80% procent van de ondervraagden heeft cash geld bij zich en 90% heeft de afgelopen 3 maanden cash geld opgenomen bij geldautomaten.
70% van de respondenten zegt onlangs cash geld te hebben gebruikt in een buurtwinkel.
Hoewel het soms als verouderd wordt beschouwd, wordt contant geld nog altijd evenveel gebruikt als de elektronische alternatieven ervoor, vooral voor aankopen in het commerciële weefsel dichtbij. Handel is een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de geldcirculatie. Voor handelaars is de afwezigheid van extra kosten het grootste voordeel van contant betalen. Maar het is interessant om te zien dat, naast de kritiek op de transactiekosten, veel handelaars zich niet bewust zijn van de werkelijke kosten van deze elektronische betalingen voor hun bedrijf. Het zou essentieel zijn om handelaars hierover te informeren.
50% van de ondervraagde handelaars weet niet wat de maandelijkse kosten zijn van de elektronische betaaloplossingen die ze aanbieden (Bancontact, maaltijdcheques, Payconiq).
Er moet ook worden opgemerkt dat meer dan 50% van de handelaars geldautomaten bijna uitsluitend gebruikt om geld te storten. Grotere afstanden tussen hun zaak en de automaten leiden daarom ook tot veiligheidsproblemen. Aan de andere kant zijn de shoppers en de handelaars het over één punt eens: het netwerk van automaten is ontoereikend (minder dan 50% tevredenheid, en zelfs nog minder bij de handelaars).
"Een betere spreiding van de geldautomaten over het Brusselse Gewest is niet alleen een voordeel voor de consumenten, maar ook essentieel voor de lokale bedrijven. Door ervoor te zorgen dat elke buurt eerlijke toegang heeft tot cash geld, versterken we de lokale economie en stimuleren we een omgeving waarin zakelijke interacties kunnen bloeien op een inclusieve manier, wat de vitaliteit en diversiteit van ons Brussels economisch weefsel ondersteunt." Isabelle Grippa, CEO van hub.brussels.
Een netwerk dat voldoet aan de behoeften van gebruikers
Als gevraagd wordt welke locatie zij ideaal vinden voor een geldautomaat, antwoorden shoppers en handelaars dat een geldautomaat bij voorkeur in een handelswijk moet staan en in minder dan tien minuten te voet bereikbaar moet zijn, een veel kortere afstand dan in het federale akkoord is vastgelegd voor stedelijke gebieden. Hoewel de meeste automaten zich al in het commerciële weefsel bevinden, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze daar blijven als we aan de behoeften van de gebruikers willen voldoen. Het opstellen van locatiecriteria op basis van het commerciële aanbod en de integratie ervan in het federale akkoord lijken de meest geschikte manier om dit te garanderen.
Tot slot maakte hub.brussels een gesimuleerd netwerk waarvan het aantal locaties vergelijkbaar zou zijn met de bestaande situatie en waarvan de ruimtelijke dekking het mogelijk zou maken dat meer Brusselaars en handelszaken zich in de buurt van een toestel bevinden. Door in elke commerciële kern een minimum van één site op te leggen en het aantal inplantingen te verhogen in stappen van 125 handelszaken, is het mogelijk om alle dichtbevolkte handelscentra uit te rusten zonder daarmee de omvang van het huidige netwerk aanzienlijk te vergroten.